รายการ ๑ ในพระราชดำริ โดย เมษนี สถาวรินทุ (ครีเอทีฟ) เป็นสารคดีที่นำเสนอผลงานของผู้ได้รับพระราชทานทุนมูลนิธิอานันทมหิดล และนำความรู้ความสามารถกลับมาสร้างประโยชน์ให้แก่ประเทศในด้านต่างๆ อาทิ ด้านการศึกษา

ภาษาไทย มีเอกลักษณ์เฉพาะแตกต่างจากภาษาอื่น ทั้งยังเป็นสิ่งที่บ่งบอกความเป็นชาติ ด้วยตัวอักษรของตนเอง ตัวสะกดที่สร้างสัมผัสคล้องจอง และวรรณยุกต์ที่สร้างระดับเสียงสูงต่ำได้ดังเสียงดนตรี จวบจนปัจจุบัน ด้วยความก้าวหน้าของยุคสมัย ภาษาย่อมเปลี่ยนแปลงไปตามวิถีชีวิตคน โครงการ “โรงเรียนดีมีทุกที่” ด้วยความร่วมมือของมูลนิธิเอเชีย ประเทศไทย มูลนิธิอานันทมหิดล กระทรวงการต่างประเทศและการค้าออสเตรเลีย (DFAT) สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ สำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร และบริษัท อสมท จำกัด (มหาชน) เล็งเห็นความสำคัญของ “ภาษาไทย” ในฐานะภาษาประจำชาติ จึงร่วมมือกับสมาคมครูภาษาไทยแห่งประเทศไทย จัดทำโครงการประกวดเขียนเรียงความภาษาไทย ในระดับมัธยมศึกษา หัวข้อ “ครูใหญ่ในใจเรา” ขึ้น เพื่อส่งเสริมให้คนรุ่นใหม่ใช้ภาษาไทยให้ถูกต้องตามหลักภาษา รู้รักษ์ภาษาไทย ทั้งยังจะได้เป็นเวทีรับฟังเสียงจากเด็กและเยาวชนเกี่ยวกับคุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษาที่พวกเขาต้องการด้วย

ดร.รัตนา แซ่เล้า เจ้าหน้าที่โครงการอาวุโส ฝ่ายนโยบายและวิจัย มูลนิธิเอเชีย และผู้ได้รับพระราชทานทุนมูลนิธิอานันทมหิดล แผนกธรรมศาสตร์ พ.ศ. 2549 กล่าวว่าจากการวิจัยของมูลนิธิฯ ที่ผ่านมาเกี่ยวกับการศึกษาในประเทศไทย มุ่งเน้นไปยังประเด็นคุณภาพของผู้บริหารสถานศึกษา เรียกได้ว่าเป็นการศึกษาวิจัยในระดับนโยบายเท่านั้น ยังขาด “เสียง” ความคิดเห็นและมุมมองจากผู้เรียนซึ่งมีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน ดังนั้น โครงการประกวดเขียนเรียงความ หัวข้อ “ครูใหญ่ในใจเรา” จึงเกิดขึ้นเพื่อให้นักเรียนทั่วประเทศมีโอกาสแสดงความคิดเห็น สะท้อนทัศนคติ และข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นกับผู้บริหารสถานศึกษา ซึ่งทางมูลนิธิฯ จะได้รวบรวมนำมาศึกษาวิจัยต่อไป โดยมีสมมติฐานว่า “ครูใหญ่” หรือผู้บริหารสถานศึกษามีบทบาทสำคัญในการปฏิรูปการศึกษาทั้งในและนอกห้องเรียน โดยเฉพาะผู้อำนวยการสถานศึกษาที่มีบทบาทเป็นผู้นำทางวิชาการ โครงการนี้ได้จัดอบรมทั้งครูและนักเรียนใน 5 จังหวัดนำร่อง คือ กรุงเทพฯ ระยอง เชียงใหม่ ลำพูน และมหาสารคาม รวมทั้งหมด 6 โรงเรียนต้นแบบในโครงการ “โรงเรียนดีมีทุกที่” เกี่ยวกับวิธีการเขียนเรียงความที่ถูกต้องตามหลักภาษา โดยได้รับความร่วมมืออย่างดียิ่งจากสมาคมครูภาษาไทยแห่งประเทศไทย

ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.กาญจนา นาคสกุล ราชบัณฑิต สำนักศิลปกรรม ประเภทวรรณศิลป์ สาขาภาษาไทย และนายกสมาคมครูภาษาไทยแห่งประเทศไทย กล่าวว่าภาษาไทยเป็นสมบัติประจำชาติและประจำตัวเรา เราใช้ภาษาไทยกันมาตั้งแต่เกิด เพื่อดำรงชีพ เพื่อประกอบสัมมาอาชีพ การใช้ภาษาไทยอย่างถูกต้องเหมาะสมกับกาลเทศะ ช่วยแสดงให้ผู้อื่นเห็นว่าเราได้รับการศึกษามาในระดับดีตามสมควร เป็นผู้มีอารยธรรม เยาวชนในยุคปัจจุบันไม่ค่อยมีโอกาสได้เขียนเรื่องราวที่มีความยาวมากนัก เพื่อแสดงความคิดเห็นในประเด็นสำคัญต่างๆ การประกวดเขียนเรียงความในครั้งนี้จึงเป็นการเปิดโอกาสให้เด็กได้ฝึกฝนทักษะทางการเขียน และยังจะได้สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับครูผู้สอน กับผู้บริหารสถานศึกษาซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่งที่ช่วยสร้างเสริมให้การเรียนรู้ประสบผลสำเร็จ

โครงการประกวดเขียนเรียงความภาษาไทย ในระดับมัธยมศึกษา หัวข้อ “ครูใหญ่ในใจเรา” นี้ เกิดขึ้นในช่วงเดือนกันยายน-ธันวาคม พ.ศ. 2565 มีเงินรางวัลรวมทั้งสิ้นกว่า 270,000 บาท นับเป็นการเปิดพื้นที่ให้เด็กและเยาวชนทั่วประเทศได้ส่งเสียงแสดงความคิดเห็นอย่างเต็มที่เกี่ยวกับผู้นำทางการศึกษาในประเทศไทย จึงเป็นหนึ่งในจุดเริ่มต้นของกระบวนการที่เด็กจะได้เป็นศูนย์กลางการปฏิรูปการศึกษาอย่างแท้จริง